Poznato je da se učestalost srčanih bolesti posebno povećava u trećem životnom dobu, kako Svetska zdravstvena organizacija naziva životno doba od 60 godina pa naviše.
Tada je vašem organizmu, a posebno kardiovaskularnom sistemu potrebna posebna pažnja. Nažalost, kardiovaskularne bolesti su, uz onkološke, glavni uzrok smrti širom sveta. Bolesti srca su specifične, jer u većini slučajeva ne daju nikakve simptome, pa je pacijentima najsigurnije da povremeno urade preventivne preglede.
Osnovni pregledi srca
U osnovne preglede srca najpre spada EKG ili elektrokardiogram. To je grafički prikaz rada srca odnosno rezultat elektrokardiografije. Obavlja se tako što se na grudni koš pacijenta postave elektrode kojima se snima rad srca u određenom vremenskom periodu (par minuta). EKG pregled je bezbolan.
Kod ozbiljnijih kardiovaskularnih pacijenata, koji nemaju samo jednu dijagnozu, već pate od udruženog većeg broja faktora rizika: angina pectoris, hipertenzija, holesterol, gojaznost i sl. preporučuju se detaljniji pregledi srca, odnosno dopunski dijagnostički pregledi kao i kontinuirano praćenje promena rada srca uz redvne lekarske kontorle. U detaljniji kardiološki pregled spada ultrazvuk srca, kao i doppler krvnih sudova.
Ko treba da uradi ultrazvuk srca?
Ultrazvuk srca treba da urade oni pacijenti koji imaju simptome angine pectoris, kao i pacijenti koji su imali neku hiruršku intervenciju na koronarnim krvnim sudovima. Takođe, ovaj pregled trebalo bi da urade i osobe koje se brzo zamaraju i imaju povećanu aritmiju srca. Ultrazvuk srca je uobičajen pregled kod onih pacijenata koji se pripremaju za neku hirušku intervenciju. Poseban oprez savetuje se onim pacijentima koji koji imaju faktore rizika za srčana oboljenja u vidu genetske predispozicije. Onkološkim pacijentima koji su na radioterapiji i hemoterapiji savetuje se povremena provera stanja srčanog mišića ultrazvukom. Takođe, trudnice ultrazvukom srca ploda mogu da otkriju urođene srčane mane.
Ultrazvuk srca daje sliku pokretljivosti srčanog mišića, što daje odgovore na to kakvu snagu ima srčani mišić, kolika je veličina srčanih šupljina, kao i to da li postoji prisustvo stranih masa u njima. Oni pacijenti kod kojih je otkriven šum na srcu obavezno moraju uraditi ultrazvuk srca. Uzroci javljanja šuma na srcu jesu promene na zaliscima, tj. listićima koji se otvaraju i zatvaraju i propuštaju krv između srčanih šupljina. Ovi listići kako stare tako se i menjaju, postaju deblji, zgrčeni, pa se nedovoljno zatvaraju i nedovoljno otvaraju. Ultrazvuk srca se obavezno radi i kod svih pacijenata kod kojih je dijagnostikovana hipertenzija odnosno povišen krvni pritisak.
Kod ovakvih oboljenja najvažnija je kontorla i praćenje zdravstvenog stanja. Kontrolni ultrazvuk srca obično se radi na četiri meseca.
Kako se radi pregled?
Ultrazvuk srca je pregled koji traje oko 30 minuta i bezbolan je, kao i EKG. Pregled se izvodi tako što pacijent leži na leđima dok lekar sondom ultrazvučnog aparata na koji je predhodno naneo malo gela prelazi preko kože leve strane grudnog koša, tj. oko regije srca, pri čemu pacijent ne oseća nikakav bol. Drugi način jeste da pacijent leži na levom boku pri čemu levu ruku drži ispod glave, a lekar obavlja isti pregled kao i u prethodnom slučaju.
Za pregled nije potrebna priprema pacijenta i vrlo je jednostavan za izvođenje. Ono što se očekuje od pacijenta kako bi pregled bio uspešan jeste da ostane miran za vreme trajanja pregleda.
Zbog pacijenata koji su često zabrinuti zbog potencijalnog štetnog dejstva određenjih pregleda, trebalo bi naglasiti i to da ultrazvuk srca nema nikakvih štetnih dejstava i može se ponavljati bezbroj puta.
Dodatni pregledi
Kako bismo videli kakvo nam je stanje krvnih sudova, potrebno je uraditi doppler krvnih sudova. Ovaj pregled preporučuje se pacijentima koji imaju česte i jake glavobolje, vrtoglavice, gubitke svesti, zujanje u ušima. Ovim pregledom meri se protok krvi kroz krvne sudove vrata, glave, nogu i ruku. Tom prilikom mogu se otkriti suženja krvnih sudova ili pak njihova proširenja. Takođe, na arterijama se mogu uočiti naslage koje sužavaju krvne sudove i time sprečavaju pravilan protok krvi.
Doppler nogu radi se kod onih pacijenata koji imaju oticanje nogu, bol i težinu u nogama, grčeve u mišićima, brzo zamaranje nogu, peckanje i tamnu boju kože. Uz ultrazvuk srca i doppler krvnih sudova je obavezan pregled kod svih pacijenata sa šećernom bolešću.